Saturday 11 July 2015

03 Dưỡng sinh chủ 養生主


Dưỡng sinh chủ
I)


II)

   滿


III)
使

IV)


V)












 
(I)
Đời ta thì có bờ bến, mà cái biết thì không bờ bến. Lấy cái có bờ bến theo cái không bờ bến, nguy mà thôi! Kẻ đã biết vậy mà làm biết, nguy mà thôi vậy! Làm thiện không gần với danh; làm ác không gần với hình phạt; dựa theo sống lưng để làm đường dọc (1); có thể giữ được mình, có thể toàn được sống, có thể nuôi được phần thân thiết, có thể hưởng được hết tuổi trời.
(II)
Bào Đinh mổ trâu cho Văn Huệ Quân. Nơi tay chạm, nơi vai tựa, nơi chân đạp, nơi gối tỳ, tiếng kêu lát chát; dao đưa soàn soạt; không tiếng nào không đúng cung bậc, hợp với điệu múa Tang Lâm (2), rồi đúng với khổ dồn bài nhạc Kinh Thủ (3)!
Văn Huệ Công nói:
— Ồ! Nghề giỏi thật! Giỏi đến thế sao?
Bào Đinh buông dao, thưa rằng:
— Cái tôi ham là đạo, còn tiến hơn nghề... Ban đầu, lúc tôi mới mổ trâu, trông thấy không con nào không phải là trâu. Sau ba năm, chưa từng thấy con trâu nào toàn vẹn cả! Đương lúc này tôi lấy thần gặp, chứ không lấy mắt trông. Ngũ quan biết nên dừng, mà thần muốn đi, nương vào lẽ trời. Tách gân lớn, lùa khớp lớn, nhân chỗ cố nhiên của nó. Nghề của tôi, bắp thịt còn chưa từng xấu qua, huống chi là trối lớn! Nhà bếp thạo, hằng năm thay dao, vì là cắt. Nhà bếp họ hằng tháng thay dao, vì là chặt. Nay dao của tôi mười chín năm rồi... Số trâu mổ có mấy nghìn rồi... Vậy mà lưỡi dao như mới rèn xong! Những đốt kia có kẽ, xổng xểnh vậy, đưa dao vào đấy, tất là có chỗ thừa. Vì thế mười chín năm mà lưỡi dao như mới rèn xong! Tuy vậy, mỗi khi đến chỗ vướng, tôi thấy nó khó làm, sậm sột, đem lòng sợ. Nhìn phải dừng; làm phải chậm; động dao rất sẽ; "xoạch" cái đã đứt như bùn rơi xuống đất. Cầm dao đứng đó, vì nó nhìn quanh, vì nó lơ láo, thỏa lòng vì dao tốt, đem cất nó đi.
Văn Huệ Công nói:
— Hay biết bao! Ta nghe lời nói của Bào Đinh, biết được phép "nuôi sống".
(III)
Công Văn Hiên thấy quan Hữu Sư liền giật mình nói:
— Ấy người nào vậy? Làm sao lại một chân (4) vậy? Trời làm chăng hay người làm chăng?
Đáp rằng:
— Trời đấy, không phải người đâu! Trời sinh người ấy, bắt phải một chân. Người ta có làm chỉ là bề ngoài thôi. Vì vậy biết là trời chứ không phải người.
(IV)
Con trĩ ở chầm, mười bước một lần mổ, trăm bước một lần uống, không có mong nuôi ở trong lồng. Vẻ tuy khỏe, chả thích vậy!
(V)
Lão Đam chết, Tần Thỉ (5) tới viếng, gào ba tiếng mà ra. Học trò nói:
— Không phải bạn của thầy sao?
Đáp rằng:
— Phải.
— Thế mà viếng như thế được sao?
— Phải! Trước kia ta cho hắn là người ấy, nhưng nay ta xem ra không phải. Ban nãy ta vào mà thăm có người già khóc hắn, như khóc con mình! Có người trẻ khóc hắn, như khóc mẹ mình! Hắn sở dĩ hợp với họ, tất có những chuyện không cần (6) nói mà nói, không cần (6) khóc mà khóc. Thế là trốn trời, nặng tình, quên phần mình đã nhận. Người đời xưa gọi đó là mang tội trốn trời. Thoắt đến, là thời của thầy! Thoắt đi là thuận cho thầy! Yên thời mà ở thuận, buồn vui không thể vào (7) được. Người đời cho thế là cởi cái treo (8) của Thượng đế. Chỉ trỏ cho đến cái làm củi là cùng. Lửa truyền đi, không biết được chỗ hết của nó.







ed. 2023-06-29















No comments:

Post a Comment